چابکی برای منابع انسانی، منابع انسانی برای چابک سازی

جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید “اگر نرم‌افزار دنیا را خورده است، پس اجایل نیز دنیای نرم‌افزار را بلعیده است”. اجایل یا معادل فارسی آن چابکی، به شدت در شرکت‌های فناوری محور و در دپارتمان‌های تکنولوژی و محصول (Tech & Product) شناخته شده است و به صورت غلط یا درست بسیاری از شرکت‌ها در دنیا و همچنین در کشور خودمان ادعای این را دارند که از آن استفاده می‌کنند. در واقع اجایل یک طرز تفکر است که اولین بار در سال 2001 توسط 17 نفر از خبرگان حوزه توسعه نرم‌افزار در قالب Agile Manifesto شکل گرفت. برای پیاده‌سازی این طرز تفکر فریم‌ورک‌هایی مانند اسکرام، کانبان، XP و … که از قبل نیز وجود داشتند، به کار گرفته شدند. بنابراین ما با یک فلسفه، فرهنگ و مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها روبرو هستیم.

اما مسئله اصلی از اینجا به بعد شروع می‌شود. شما بخشی از یک سازمان را درگیر رویه‌های جدید و مفاهیم نابی مانند بهبود time to market، یادگیری مداوم، استقبال از شکست، پاسخگویی، همکاری تنگاتنگ درون تیم و با مشتری نهایی، و پاسخگویی سریع به تغییرات کرده‌اید، اما سایر بخش‌های سازمان کاملا در یک فضای دیگر سیر می‌کنند! نگاه کاریکاتوری به چابکی. به طور مثال، در فضای توسعه محصول چابک شما در سیکل‌های زمانی بسیار کوتاه (یک الی چهار هفته)، در حال تولید و فیدبک گرفتن هستید اما مثلا بخش منابع انسانی شما همچنان بر اساس رویکرد سالانه در حال حرکت است! همانطور که ما در توسعه محصول چابک مشتری را اصل قرار می‌دهیم و سعی می‌کنیم با گرفتن ارتباط مستمر و فیدبک‌های سریع نیازهای او را برطرف نماییم و تجربه کاربری را بهبود بخشیم، باید بخشی در درون سازمان وجود داشته باشد که با اصل قراردادن کارکنان و بهبود تجربه کارکنان، سعی در بهبود مستمر حال افرادی داشته باشد که خودشان سعی دارند حال افراد دیگری (مشتریان نهایی) را بهتر کنند! پس با این توضیح شاید مدیریت و سنجش عملکرد سالانه، جذب و استخدام با روش‌های قدیمی، نگاه شخص محور به جای تیم محور و بسیاری از حوزه‌های دیگر باید دستخوش تغییرات اساسی شوند. به همین دلیل در چند سال اخیر، نگاه چابک‌سازی فراتر از دپارتمان‌های Tech & Product رفته است و Agile HR به شدت مورد توجه قرار گرفته‌ است.

چابک‌سازی یک سازمان، به منزله پیمودن یک سفر طولانی است که در طول آن شما به حمایت‌های همه‌جانبه توسط افراد و بخش‌های مختلف نیازمند هستید. یکی از مهمترین دپارتمان‌هایی که سهم بسیار زیادی در آسوده پیمودن این مسیر پر فراز و نشیب دارد، بخش منابع انسانی است. نگاه منابع انسانی در مقوله‌هایی مانند طراحی سازمانی، یعنی نگاه تیم‌محور به جای شخص‌محور، مدیریت و سنجش عملکرد مداوم، پرورش رهبران سازمانی به جای مدیران، و … نقش بسیار مهمی در چابک‌سازی دارد. در واقع سخت‌ترین گام چابک‌سازی یک سازمان، تغییر رویکرد، طرزتفکر و فرهنگ تمامی لایه‌های آن سازمان است که بخش HR حرف‌های زیادی در این ارتباط خواهد داشت.

به همین واسطه ما بر آن شدیم که با راه‌اندازی انجمن منابع انسانی چابک ایران، دانش و تجربیات اندوخته شده در حوزه چابک‌سازی دپارتمان‌های Tech & Product را به حوزه منابع انسانی منتقل کنیم، تا شاهد یک تحول بنیادین در یکی از حیاتی‌ترین و اصلی‌ترین حامیان چابک‌سازی هر شرکت یا سازمانی باشیم.